Uczeni odkryli 5 czynników genetycznych wspólnych dla 14 różnych zaburzeń psychicznych
18 grudnia 2025, 08:55Różne zaburzenia psychiatryczne mogą mieć ze sobą więcej wspólnego z biologicznego punktu widzenia, niż wcześniej sądzono. Naukowcy z University of Colorado Boulder, Harvard University i Mass General Bringham przyjrzeli się DNA ponad miliona osób, które cierpiały na co najmniej jedną z 14 chorób psychicznych. Grupę kontrolną stanowiło 5 milionów zdrowych osób. Naukowcy odkryli że zaledwie 5 czynników genetycznych, na które składało się 238 wariantów genów, odpowiadało za większość różnic genetycznych pomiędzy osobami chorymi a zdrowymi.
Włoscy stulatkowie żyją dłużej dzięki zachodnim łowcom-zbieraczom
17 grudnia 2025, 09:42Długowieczność to bardzo złożone zjawisko, na które wpływ ma wiele czynników genetycznych i środowiskowych. W ostatnim czasie zaczęło pojawiać się coraz więcej badań sugerujących, że na długie życie mają też wpływ cechy genetyczne specyficzne dla danych populacji. To zaś wskazuje, że różna demografia i historia ewolucyjna może wpływać na to, czy mamy szansę żyć dłużej. Stąd też specjaliści badający długowieczność zaczęli zwracać większa uwagę na genetykę populacyjną oraz paleogenetykę.
Unikatowy pomysł naukowców z Poznania: terapeutyczne stado owiec w naturalnym środowisku
16 grudnia 2025, 13:59Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu i OneHealth Polska rozpoczęli unikatowy projekt – to pierwsze w Polsce, a może i na świecie, terapeutyczne stado owiec. Nie ma tutaj znaczenia produkcja mięsa, wełny czy mleka. Liczy się tylko obecność zwierząt w Kowanówku nad rzeką Wełną. Owce mają pomagać w psychoterapii, a dodatkowym celem jest odbudowa polskiego krajobrazu i zachowanie rodzimych ras zwierząt.
Zagadka długiego COVID-u. Jego przyczyną nie jest koronawirus, a współistniejące infekcje?
16 grudnia 2025, 08:19Długi COVID to jedna z zagadkowych pozostałości po pandemii COVID-19. Na całym świecie miliony osób, które przeszły infekcję SARS-CoV-2, przez wiele miesięcy i lat zmagają się z mgłą mózgową, zmęczeniem, brakiem kondycji, skróceniem oddechu i innymi objawami, których obecność trudno wytłumaczyć. Grupa mikrobiologów zaproponowała na łamach eLife rozwiązanie tej zagadki. Zdaniem naukowców, za długi COVID odpowiedzialne są infekcje istniejące przez zachorowaniem na COVID lub nabyte w czasie zachorowania.
Dieta roślinna nie zawsze jest zdrowa
15 grudnia 2025, 16:19Liczne badania od dekad pokazują, że dieta oparta na roślinach wiąże się z mniejszym ryzykiem zapadnięcia na choroby układu krążenia. Jednak badacze z francuskiego Narodowego Instytutu Badań nad Rolnictwem, Żywnością i Środowiskiem, postanowili zerwać z tradycyjnym podziałem diet na bazującą na produktach roślinnych lub zwierzęcych i wzięli pod uwagę wartość odżywczą diet oraz stopień przetworzenia żywności. Uzyskane przez nich wyniki powinny być ostrzeżeniem dla osób przekonanych, że dbają o zdrowie tylko dlatego, iż podstawę ich diety stanowią produkty roślinne.
Solaria uszkadzają skórę znacznie bardziej niż słońce. Powodują 3-krotny wzrost ryzyka czerniaka
15 grudnia 2025, 11:20Korzystanie z solariów jest powiązane z 3-krotnym wzrostem ryzyka rozwoju nowotworu skóry, czerniaka. Pomimo tego, że jest to wiedza powszechnie dostępna, wiele osób wciąż chodzi na solaria, a producenci łóżek do opalania i przemysł związany z solariami twierdzą, że stwarzane przez nie ryzyko nie jest większe, niż ryzyko naturalnego opalania się. Naukowcy z Northwestern University i University of California San Francisco opisali właśnie na łamach Science dokładny mechanizm działania solariów na skórę i wykazali, że na poziomie molekularnym solaria prowadzą do mutacji znacznie poważniejszych, niż promieniowanie słoneczne.
Odcisk palca na starożytnej łodzi. Napastnicy sprzed 2400 lat pochodzili z wybrzeży Bałtyku?
15 grudnia 2025, 09:07W III wieku przed naszą erą doszło do ataku na wyspę Als u wybrzeży dzisiejszej Danii. Napastnicy przypłynęli na nie więcej niż czterech łodziach. Atak się nie powiódł. A wiemy to stąd, że obrońcy na Als – by podziękować bogom za zwycięstwo – zatopili w bagnie jedną z łodzi wraz ze zdobytą bronią. W latach 80. XIX wieku ludzie pracujący przy pozyskiwaniu torfu w Hjortspring Mose znaleźli starożytną łódź. Została ona wydobyta w latach 20. XX wieku i jest obecnie znana jako łódź z Hjortspring. To jedyna zachowana w Skandynawii starożytna łódź klepkowa szyta. Przy tym wyjątkowo dobrze zachowania. Teraz zaś naukowcy znaleźli coś jeszcze – odcisk palca jednego z jej użytkowników i odkryli, skąd pochodzili napastnicy.
W LHC temperatury są 100 000 razy wyższe niż w Słońcu. Jak lekkie jądra mogą to przetrwać?
12 grudnia 2025, 10:58Podczas kolizji w Wielkim Zderzaczu Hadronów (LHC) pojawiają się temperatury ponad 100 000 razy wyższe niż wewnątrz Słońca. Jednak w jakiś sposób lekkie jądra atomowe i odpowiadające im antyjądra wyłaniają się z tych kolizji nienaruszone, mimo że siły utrzymujące jądra powinny ulec osłabieniu i lekkie jądra powinny rozpaść się w znacznie niższych temperaturach. Fizycy od dekad zastanawiali się, jak to możliwe. Prowadzony w CERN-ie i będący częścią LHC eksperyment ALICE dostarczył właśnie pierwszych eksperymentalnych dowodów pozwalających opisać, jak to jest możliwe.
Mrugamy mniej, gdy nasz mózg się wytęża, by dobrze słyszeć
12 grudnia 2025, 09:06Obserwacja mrugania powiekami może być dobrym sposobem pomiaru funkcji poznawczych, uważają naukowcy z Concordia University. Zwykle odruch ten jest badany w odniesieniu do wzorku i widzenia. Uczeni z Concordii postanowili sprawdzić, czy mruganie jest w jakiś sposób związane z funkcjami poznawczymi. Na łamach Trends in Hearing opisali dwa eksperymenty, które miały wykazać, w jaki sposób zmieniamy sposób mrugania w reakcji na taki sam bodziec przekazywany w różnym otoczeniu.
Święte źródło i włócznie zdobione złotem – najstarsze żelazo w Danii
11 grudnia 2025, 13:05Niezwykłe stanowisko Boeslunde na południowo-zachodniej Zelandii przyniosło unikatowe znalezisko. Boeslunde jest jednym z najbogatszych stanowisk duńskiej epoki brązu. W ostatnich dekadach na niewielkim obszarze znaleziono 10 złotych bransolet z pieczątkowatymi zakończeniami (Eidringe) i 2200 złotych ozdób w kształcie spirali. Podczas ostatniego sezonu wykopalisk archeolodzy trafili na coś absolutnie unikatowego – dwie żelazne włócznie ze złotymi ornamentami. Odkryli też coś, co pozwoliło wyjaśnić obecność złotych przedmiotów w okolicy.
« poprzednia strona następna strona » 1 2 3 4 5 6 7 8 …
